Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. S. Batorego w Chorzowie (1977) i kulturoznawstwa ze specjalnością teatrologiczną na Uniwersytecie Śląskim (1981), doktor nauk humanistycznych (2012). W czasie studiów animator życia artystycznego na Górnym Śląsku, m.in. współorganizator ogólnopolskich meetingów poetyckich w Regionalnym Ośrodku Studenckim „Kocynder” w Chorzowie. Debiut w almanachu „Studenckie grupy i kluby poetyckie” (1979).
Dziennikarz Redakcji Widowisk Teatralnych Telewizji Katowice (1981-1982), nauczyciel języka polskiego (w stanie wojennym). Etatowy krytyk i publicysta katowickich gazet i czasopism: obu edycji tygodnika „Tak i Nie”, kwartalnika „Tak i Nie – Śląsk”, „Dziennika Śląskiego”, „Dziennika Zachodniego” (1985-2004), kierownik działu kultury miesięcznika „Śląsk” (1995-2010), członek Rady Redakcyjnej kwartalnika „Fabryka Silesia” (od 2012) i jego redaktor naczelny (od czerwca 2015 do grudnia 2018). Kierownik literacki Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach (1988-1991). Wykładowca m.in. Wyższej Szkoły Umiejętności Społecznych w Poznaniu, Wydziału Zamiejscowego w Katowicach (2006-2011) i Uniwersytetu Śląskiego (2015-2016).
Artykuły publicystyczne, eseje, reportaże, felietony, wywiady, recenzje teatralne i literackie oraz wiersze zamieścił w dziesiątkach tytułów, m.in. „Tygodniku Powszechnym”, „Kulturze” paryskiej i „Gazecie Wyborczej”. Publikacje w Niemczech, Czechach, Rumunii i na Węgrzech oraz w licznych książkach zbiorowych. Wydał m.in.: „Powtórka z polskiego” (1986), „Dowód osobisty” (1990), „Ten przeklęty Śląsk” (1996), „Jak hanys z gorolem. Rozważania o Górnym Śląsku” (1999), „Ślad” (2001), „Marcel Kochańczyk. 17 lat z Teatrem Rozrywki” (2010). „Stanisław Bieniasz. Śląski los” (2011), „Stąd do Broadwayu. Historia Teatru Rozrywki” (2011). Opracował krytyczną edycję dzieł Stanisława Bieniasza: „»Stary portfel« i inne utwory dramatyczne” (2003) oraz „»Górny Śląsk – świat najmniejszy«. Szkice – publicystyka – proza” (2004).
Współautor (z Wojciechem Sarnowiczem) filmów dokumentalnych: „Końca wojny nie było” (1999) i „Śląsk według Bieniasza” (2011).W Teatrze Rozrywki twórca cyklu paneli dyskusyjnych, spotkań autorskich, debat historycznych i prezentacji artystycznych, organizowanych pod hasłem „Górny Śląsk – świat najmniejszy” (od 2005 - 2023).
WAŻNIEJSZE NAGRODY:
– Nagroda Polskiej Akademii Nauk za prace poświęcone teatrowi studenckiemu (1981),– Nagroda PROBUS – „dla najlepszego dziennikarza regionu Górnego Śląska” (1997),– Nagroda Prezydenta Miasta Bytom w Dziedzinie Kultury (2000),– Nagroda im. Wojciecha Korfantego (2001),– Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w Dziedzinie Kultury (2005),– Nagroda Diecezji Katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego „Śląski Szmaragd” (2005),– Srebrny Krzyż Zasługi (2005),– Chłopiec z łabędziem – Nagroda Prezydenta Chorzowa w dziedzinie kultury (2008),– Nagroda im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt” (2008),– Medal im. Mariana Mikuty „Zasłużonemu dla kultury teatralnej” (2010),– Bytomianin Roku 2014 (2015).Nominowany do Nagrody Złoty Prus za całokształt dorobku - prasa, telewizja, teatr Katowice (2018).
Reżyser. Studiowała na Wydziale Reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie. Debiutowała Polaroidami Marka Ravenhilla na Scenie Polskiej Těšínskégo Divadla w Czeskim Cieszynie (2004). Kolejne jej przedstawienia to: Z twarzą przy ścianie A. Bednarskiej (Teatr Polski w Bydgoszczy), Szeks show presents Yorick, czyli spowiedź błaznawg W. Szekspira (Teatr Wybrzeże w Gdańsku), Honor samuraja A. Rappa (Teatr Jeleniogórski im. C. K. Norwida), Prezydentki W. Schwaba (Scena Otwarta Těšínskégo Divadla w Czeskim Cieszynie).
Od roku 2006 tworzy duet realizatorski wraz z Pawłem Demirskim i reżyseruje jego dramaty. Kolejno były to: Dziady. Ekshumacja, bulwarówka polityczna Był sobie POLAK POLAK POLAK i diabeł czyli w heroicznych walkach narodu polskiego wszystkie sztachety zostały zużyte, Śmierć podatnika, czyli demokracja musi odejść, bo jak nie, to wycofuję moje oszczędności, Diamenty to węgiel, który wziął się do roboty, After Czechow: Wujaszek Wania, Opera gospodarcza dla ładnych pań i zamożnych panów, Sztuka dla dziecka, Niech żyje wojna!!!, Był sobie Andrzej Andrzej Andrzej i Andrzej, Położnice szpitala św. Zofii, Tęczowa Trybuna 2012, O dobru, Firma, Courtney Love, Bitwa warszawska 1920, W imię Jakuba S., Bierzcie i jedzcie oraz Klątwa.
Monika Strzępka jest jednym z założycieli Forum Obywatelskiego Teatru Współczesnego (listopad 2009). Od października 2010 roku razem z Pawłem Demirskim pisze felietony na stronę internetową „Krytyki Politycznej”.
W Teatrze Rozrywki wyreżyserowała Położnice szpitala św. Zofii oraz Bierzcie i jedzcie.
WAŻNIEJSZE NAGRODY PAWŁA DEMIRSKIEGO I MONIKI STRZĘPKI (bez nagród dla aktorów grających w ich spektaklach):
– Był sobie POLAK POLAK POLAK i diabeł czyli w heroicznych walkach narodu polskiego wszystkie sztachety zostały zużyte – nagroda za najlepszy tekst premierowy na 6. Międzynarodowym Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (2007); nagroda Marszałka województwa dolnośląskiego dla najlepszego przedstawienia w teatrach Dolnego Śląska w 2007 roku (2008), Nagroda „za groteskowe i dotkliwie prawdziwe odbicie naszej rzeczywistości” na 11. Ogólnopolskim Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie, I nagroda w plebiscycie publiczności na 36. Jeleniogórskich Spotkaniach Teatralnych;
– Niech żyje wojna!!! – nagroda Marszałka województwa zachodniopomorskiego „za twórczą odwagę zaatakowania mitu” na 45. Przeglądzie Teatrów Małych Form Kontrapunkt w Szczecinie (2010); nagroda główna i nagroda dziennikarzy na 5. Międzynarodowym Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni (2010);
– Paszport „Polityki” za rok 2010 w kategorii Teatr (razem z Moniką Strzępką) za „konsekwentnie rozwijany projekt teatru krytycznego; za odwagę mówienia więcej i ostrzej, niż chcielibyśmy usłyszeć; za żywiołową teatralność, łamiącą bariery «dobrego smaku» na rzecz «dobrego myślenia»”;
– Był sobie Andrzej Andrzej Andrzej i Andrzej – Grand Prix na 3. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Boska Komedia w Krakowie (2010); nagroda dla twórców i realizatorów spektaklu na 17. Ogólnopolskim Konkursie na wystawienie polskiej sztuki współczesnej (2011); nagroda za reżyserię na 9. Międzynarodowym Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (2010); nagroda za reżyserię na 10. Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu (2010);
– Tęczowa Trybuna 2012 – nagroda za najlepszy tekst na 17. Ogólnopolskim Konkursie na wystawienie polskiej sztuki współczesnej (2011);
– Położnice szpitala św. Zofii – nagroda za oryginalne wykorzystanie formy musicalowej dla przekazania ważnych społecznie treści w spektaklu na 11. Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (2012); nagroda publiczności i dwa mieszki od jurorów dla Moniki Strzępki na 14. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE 2012;
– W imię Jakuba S. – Nagroda Główna oraz Nagroda „Gazety Wyborczej” za „najbardziej wnikliwe rozpoznanie rzeczywistości” na 7. Festiwalu Polskich Sztuk współczesnych R@port, Wdecha 2011 w kategorii WYDARZENIE – Strzępka i Demirski w Warszawie.
Foto: Tomasz Zakrzewski
Aktor, reżyser teatralny, muzyk, artysta kabaretowy. Absolwent Państwowego Liceum Muzycznego oraz Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie (Wydziały Zamiejscowe we Wrocławiu). Był aktorem katowickiego Teatru GART (1990-1998) i wrocławskiego Teatru FRANT (1999-2002); współpracował też z wrocławskim Teatrem Polskim (John Wild w Przygodach Hucka Finna R. Kołakowskiego). W latach 2002-2005 był aktorem Teatru Lalki, Maski i Aktora GROTESKA w Krakowie (Królewicz/Posłaniec w Śpiącej królewnie B. Pejcz,Gajowy w Czerwonym kapturku J. Brzechwy i Gil w Paradach J. Potockiego). W Teatrze Konsekwentnym w Warszawie zagrał w Kochankach z sąsiedztwa A. Sejnuka (Mark), w spektaklu [JA]3 czyli dwa do jednego T. Jachimka(Serce) oraz w Zaklętych rewirach H. Worcella (Ugor). Od roku 2011 gra w Teatrze Muzycznym ROMA w Warszawie w spektaklu Aladyn, jr. A. Menkena (Jago, papuga Dżafara).Jerzy Jan Połoński ma w dorobku role w filmach fabularnych (Kapral Plewako w Tajemnicy Westerplatte w reż. B. Chochlewa oraz Henryk Pszczółkowski „Myśliwiec” w obrazie Historia „Roja”, czyli w ziemi lepiej słychać w reż. J. Zalewskiego), a także w serialach telewizyjnych, takich jak: Niania (Sprzedawca w kwiaciarni), M jak Miłość (Witek, mąż Dominiki), 39 i pół (reżyser), Agentki (Jasiek Miedziany), Klan (Taksówkarz), Na Wspólnej (Fotoreporter Marek), Usta usta (Łukasz), Czas honoru (Adiutant gubernatora Fischera), Ojciec Mateusz (Posterunkowy Jaszczuk), Hotel 52 (Grzegorz Brudziński) i Pierwsza miłość (Piwoński).Jako reżyser, współpracował z następującymi scenami:Teatrem Dzieci Zagłębia w Będzinie (Kopciuszek D. Stępień),Teatrem im. H. Ch. Andersena w Lublinie (Kopciuszek D. Stępień, Przecinek i kropka N. Usenko, Przygody Pszczółki Mai W. Bonselsa),Teatrem Lalki i Aktora w Wałbrzychu (Jaś i Małgosia D. Stępień, Przecinek i kropka N. Usenko, Czerwony kapturek J. i W. Grimmów),Teatrem Powszechnym w Łodzi (39 stopni J. Buchana, Weekend na wsi M. Camolettiego),Miejskim Teatrem Miniatura w Gdańsku (Piotruś Pan J. M. Barriego, Alicja w Krainie Czarów D. Czajkowskiego),Teatrem Muzycznym im. D. Baduszkowej w Gdyni (39 stopni J. Buchana – wspólnie z Jarosławem Stańkiem)oraz Teatrem Capitol w Warszawie (Piotruś Pan J. M. Barriego). W tym teatrze zaprojektował też scenografię do Jasia i Małgosi D. Stępień.W latach 2002-2012 wyreżyserował na Festiwalach Artystycznej Młodzieży Akademickiej FAMA w Świnoujściu kilka koncertów, poświęconych twórczości m.in. Łucji Prus, Kazika Staszewskiego, Andrzeja Zauchy, zespołu Maanam, Silnej Grupy pod Wezwaniem i in.Jerzy Jan Połoński zajmuje się również twórczością kabaretową. Przez cztery sezony związany był z krakowską Formacją Chatelet. Od roku 2004 współpracuje z programami kabaretowymi i rozrywkowymi, realizowanymi przez TVP2 i TVN. Jest założycielem i twórcą teatro-kabaretu pod nazwą Grupa Inicjatyw Teatralnych. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował:– Chryzostoma Bulwiecia podróż do Ciemnogrodu K. I. Gałczyńskiego,– Złanocki, czyli bajki dla potłuczonych do tekstów kabaretu Potem. NAGRODY:Laureat XXII Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu (2001),Grand Prix II Ogólnopolskiego Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej w Bydgoszczy (2001),Grand Prix Festiwalu Artystycznej Młodzieży Akademickiej FAMA w Świnoujściu (2002, 2003),Nagroda dla najbardziej obiecującego aktora młodego pokolenia Nos Teatralny – Wrocław (2001),Nagroda dziennikarzy i miesięcznika Nowy Pompon oraz Nagroda Publiczności na XX Przeglądzie Kabaretów PaKA w Krakowie (2005),Nagroda za najlepszą interpretację aktorską piosenki kabaretowej na II Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Kabaretowej O.B.O.R.A. w Poznaniu (2005).Foto: Tomasz Zakrzewski
Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. W latach 1980-2003 prowadził wspólnie z Katarzyną Deszcz undergroundowy Teatr Mandala, w którym zrealizował kilkadziesiąt projektów artystycznych z różnych dziedzin sztuki pokrewnych teatrowi, pokazywanych na wielu festiwalach teatralnych i performerskich w 35 krajach świata.W roku 1986 rozpoczął stałą współpracę z kilkunastoma europejskimi centrami teatralnymi, w których prowadził zajęcia warsztatowe w oparciu o eksperymentalne metody i techniki aktorskie, wypracowane w Mandali.W latach 90. rozpoczął współpracę z kilkoma uczelniami artystycznymi, m. in. Dartington College of Arts w Devon (Wielka Brytania) i Academia de Musica & des Artes Espectaculo w Porto (Portugalia), realizując autorskie projekty i kierując pracami semestralnymi w zakresie sztuki aktorskiej i wykorzystywania multimediów w spektaklu teatralnym.W latach 1997-99 był członkiem Akademii Teatralnej przy Radzie Europy (L’Academie Europeenne des Arts du Geste du Conceil d’Europe).W teatrze repertuarowym zadebiutował w 1997 roku. Od tego czasu współpracował z teatrami Krakowa, Radomia, Bydgoszczy, Olsztyna, Gliwic, Częstochowy, Cieszyna, Tarnowa, Jeleniej Góry, Sosnowca, Poznania, Bielska-Białej, Katowic i Zabrza.Ostatnie realizacje, to reżyseria i scenografia spektakli: Oleanna D. Mameta w krakowskim Teatrze Ludowym, Ballada uliczna T. Opoki w Teatrze Powszechnym w Radomiu, Piękność dnia I. Kusiak, Pippi Pończoszanka A. Lindgren oraz Awantura w Chioggi C. Goldoniego – wszystkie w Tesinskim Divadle w Cieszynie, skrzynk@pandory B.V.Zandta i J. Milmore w Teatrze Nowym w Zabrzu, reżyseria spektkalu Lataj z Krystyną w stołecznym Och-Teatrze i Majakowski // Reaktywacja w radomskim Teatrze Powszechnym, a także projekty scenografii do spektakli: Porcja Coughlan M. Carr w Tesinskim Divadle w Cieszynie, Jednoręki ze Spokane M. McDonagha w Teatrze Powszechnym w Radomiu, Gorace lato w Oklahomie T. Letts oraz Matki P. Rowickiego – obydwa w Teatrze Nowym w Zabrzu, a także Moja Abba T. Mana w Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego w Katowicach.Poza teatrami w kraju, reżyserował m.in. w Chorwacji, Japonii, Niemczech, Anglii, Irlandii, Szkocji, USA, Turcji, Ukrainie, Norwegii, Portugalii, Kanadzie oraz Rosji.Obecnie, poza reżyserią i scenografią na scenach repertuarowych w Polsce i za granicą, zajmuje się współpracą z tancerzami oraz muzykami w ramach projektów podejmowanych przez formację a&a&a & herrkopf. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował kameralne przedstawienie, oparte na sonetach Szekspira pt. Dwa ukochania. NAGRODY I WYRÓŻNIENIA:2001 – wyróżnienie Jury w kategorii ryzyka za pomysł spektaklu Pomiędzy (Teatr Mandala) na I Festiwalu Dramaturgii Współczesnej w Zabrzu,2004/2005 – nagroda miesięcznika „Śląsk” im. S. Bieniasza na 4. Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu, Grand Prix na 8. Ogólnopolskim Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie, nagroda za wysokiej próby poczucie humoru scenicznego na 3. Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy, nagroda za pomysł, reżyserię i scenografię na Przeglądzie Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” w Szczecinie – wszystkie za przedstawienie Skrzyneczka bez pudła wg W. Dymnego,2005 – nagroda Prezydenta miasta Częstochowa za całokształt twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem przedstawienia Skrzyneczka bez pudła,2006 – Nagroda Publiczności na 10. Ogólnopolskim Festiwalu Komedii Talia w Tarnowie dla spektaklu Nie wszyscy złodzieje przychodzą kraść,2006 wyróżnienie za adaptację sceniczną opowiadania Wiesława Dymnego Skrzyneczka bez pudła na I Ogólnopolskim konkursie na teatralną inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej w Warszawie, Nagroda artystyczna ZŁOTA MASKA ze scenografię do przedstawienia Opowieści Gragantuiczne, nagroda „za niekonwencjonalną narrację i twórczą współpracę z reżyserem teatralnym” za spektakl B&B na Międzynarodowych Prezentacjach Współczesnych Form Tanecznych w Kaliszu. Foto: Artur Wacławek
Urodził się i dorastał w Zug (Szwajcaria); pięć lat spędził w Westport (USA). Studiował literaturę angielską i historię sztuki w Bazylei, studia teatralne odbył w Zurychu (Akademia Teatralna) oraz Paryżu (Ecole Lecoq). Był asystentem takich reżyserów, jak Manfred Weckwerth i Max Peter Ammann.W latach 1975-81 był asystentem reżysera w Sekcji dramatu szwajcarskiej telewizji DRS, w latach 1982-85 pracował, jako autor i reżyser dla Radio Drama DRS.Jest współzałożycielem pierwszej w Zurychu, niezależnej grupy teatralnej KOMEDIE, która powstała w roku 1977. Rudolph Straub pisał, grał i reżyserował tam aż do roku 1981. KOMEDIE gościła na festiwalach Wiedniu, Barcelonie, Hamburgu, Bremen i in.W roku 1985 wspólnie z Alexandrą Prušą powołał do życia zespół YO-YO PRODUCTION, w której, aż do roku 1999, współtworzył, pisał, reżyserował – łącznie około 30 spektakli dla teatru i mediów. Jednym z ostatnich był spektakl Neige blanche R. Walsera z muzyką Giovanny Marini i scenografią Pawła Dobrzyckiego. Była to produkcja przygotowana specjalnie na festiwal TheaterSpektakel99 w Zurychu. YO-YO PRODUCTION występował w wielu krajach, od Göteborga po Dubrownik. W roku 1987 zespół wystąpił również we Wrocławiu, ze sztuką Lenin w operze.Od 1983 roku Rudolph Straub pracował jednocześnie jako freelancer, reżyserując spektakle w Västeras Lans-Theatre (Szwecja), Schauspielhaus Zurych, Théâtre des Treize Vents w Montpellier (Francja), Teatrze Szwedzka / Teatr Rozmaitości w Warszawie, Teatrze Sztuki w Zurychu, w Wietnamskim Teatrze Narodowym w Hanoi oraz Casino Theatre Zug (Szwajcaria).Od 1989 roku Rudolph Straub napisał i wyreżyserował kilka filmów krótkometrażowych i filmów fabularnych dokumentów telewizyjnych, takich jak Maxantino, czy Counting My Days.W latach 1992-99 był wykładowcą na Wydziale Filmowym Akademii Sztuk Pięknych w Zurychu, a w latach 1993-2012 również w Conservatoire Nationale de Theatre w Montpellier.W roku 2006 Rudolph Straub napisał i wyprodukował operę NightShift, wystawioną wSt. Gallen (Szwajcaria), a dwa lata później, w rodzinnym mieście Zug prapremierę miała opera Nikki. W roku 2014 w Genewie wystawiona zostanie trzecia opera jego autorstwa, zatytułowana Moonwatch.Rudolph Straub mieszka w Szwajcarii i południowej Francji. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował komedię Frank V F. Dürrenmatta. Foto: Tomasz Zakrzewski
Absolwent PWST w Krakowie, Wydziału Reżyserii Dramatu; studiował również teatrologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jeszcze w czasie studiów pisał scenariusze, grał i reżyserował w teatrach studenckich. Związany etatowo z teatrami Nowej Huty, Częstochowy i Rzeszowa, współpracował ze scenami Krakowa, Szczecina, Zabrza, Częstochowy, Sosnowca, Gdańska, Lublina, Katowic, Iwanofrankowska oraz Chorzowa. Wyreżyserował pół setki przedstwień – głównie klasyki oraz klasyki współczesności, wśród których znajdują się takie tytuły, jak: Caligula A. Camusa i Piękny widok S. Mrożka (Teatr Współczesny w Szczecinie), Rozmowy z katem K. Moczarskiego (Teatr Nowy w Zabrzu), Szklana menażeria T. Williamsa, Sami ze wszystkimi A. Gelmana, Antygona Sofoklesa, Brzydkie kaczątko A. Gal (wszystkie w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie), Kontrakt, Pieszo oraz Rzeźnia S. Mrożka, Teatr czasów Nerona i Seneki E. Radzińskiego, Życie jest snem P. Calderona, Hiob K. Wojtyły, Zmierzch długiego dnia E. O’Neilla, Nienawidzę M. Koterskiego, Zemsta A. Fredry, Wesele S. Wyspiańskiego, Szewcy S. I. Witkiewicza, Kopciuszek J. i H. Grimmów, Sen nocy letniej W. Szekspira, Siemka D. Kosińskiego, Trzy siostry A. Czechowa oraz Opowieść o życiu i śmierci wg własnego scenariusza (wszystkie w Teatrze im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie), Hiob K. Wojtyły, Don Juan Moliera, Bracia Karamazow F. Dostojewskiego oraz Kontakt S. Mrożka (wszystkie w Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego w Katowicach), Rewizor M. Gogola, Simpatico S. Sheparda (Teatr Wybrzeże w Gdańsku), Pora zbiorów S. Bieniasza, Trzy siostry A. Czechowa, Wesele oraz Wyzwolenie S. Wyspiańskiego, Antygona Sofoklesa, Ożenek M. Gogola, Profesjonalista D. Kovacevića oraz Tango S. Mrożka (wszystkie w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu), Tartuffe Moliera, Kolacja na cztery ręce P. Barza, Złodziejki chleba E. Lachnit, Iwona, księżniczka Burgunda W. Gombrowicza, Pastorałka L. Schillera (wszystkie w Teatrze Nowym z Zabrzu), Podanie o Piaście i Popielu A. Gala, Balladyna J. Słowackiego, Tristan i Izolda J. Bediera, Legenda S. Wyspiańskiego, Antygona Sofoklesa oraz Don Kichote M. de Cervantesa (wszystkie w Teatrze Lalki, Maski i Aktora „Groteska” w Krakowie), Dożywocie A. Fredry oraz Balladyna J. Słowackiego (obydwa w Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie), a także Karnawał, czyli pierwsza żona Adama S. Mrożka (Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie). Bogdan Ciosek ma w dorobku również wiele działań pozareżyserskich, np. organizację I Festiwalu Młodych reżyserów w Rzeszowie (1987), organizację dziesięciu edycji Rzeszowskich Spotkań Teatralnych oraz sześciu edycji Rzeszowskich Spotkań Karnawałowych. Jest twórcą formuły i organizatorem pięciu edycji Rzeszowskich Spotkań Plenerowych, inicjatorem Galerii „Foyer” i wielu w niej wystaw i cyklicznych festiwali plastycznych (Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego, Międzynarodowe Biennale Grafiki Komputerowej, Aukcja dobroczynnych „Bliźniemu swemu…”). Zainicjował i organizował budowę „Szajna Galerii” w Rzeszowie, w której zgromadzono największy zbiór prac Józefa Szajny. Stworzył formułę i program Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu. W roku 2011 pełnił funkcję dyrektora programowego 6. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych „R@port” w Gdyni. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował Zbrodnię i karę F. Dostojewskiego we własnej adaptacji, Ja, Josephine wg własnego scenariusza oraz Historię filozofii po góralsku wg ks. prof. J. Tischnera. NAGRODY I WYRÓŻNIENIA: 1990 – nagroda Wojewody Rzeszowskiego1991 – nagroda Ministra Edukacji Narodowej1992 – ZŁOTA MASKA za reżyserię „Don Juana” Moliera w Teatrze Śląskim w Katowicach1993 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki oraz nagroda Prezydenta Rzeszowa1994 – „Złota Maska” za reżyserię „Braci Karamazow” Dostojewskiego w Teatrze Śląskim w Katowicach1997 – nagroda główna za „Nienawidzę” Koterskiego na II Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Ogródkowych w Warszawie1998 – Krzyż Kawalerski OOP – za wybitne zasługi dla kultury polskiej2005 – nagroda za inscenizację „Balladyny” Słowackiego na I Ogólnopolskim Festiwalu Dramaty Narodów – Kraków Foto: Tomasz Zakrzewski
Reżyser, dramaturg, scenograf i pedagog. Studiował w warszawskiej PWST, następnie na Uniwersytecie w Bolonii u Umberto Eco oraz u Giorgio Strehlera w Teatro Piccolo di Milano. Zadebiutował w mediolańskiej La Scali spektaklem opartym na muzyce Monteverdiego. Miał wówczas zaledwie 24 lata i był najmłodszym w historii reżyserem, debiutującym w tym najsłynniejszym, włoskim teatrze operowym. Uznany za największy talent reżyserski w 1995 r., zaczął współpracę z teatrami operowymi i dramatycznymi Włoch, Francji, Belgii, Hiszpanii, Argentyny, Irlandii i Polski, później Urugwaju, Kuby i Izraela. Jest autorem ponad 190 spektakli muzycznych i dramatycznych.Współpracował z największymi artystami świata opery i teatru, takimi jak: Placido Domingo, Piotr Beczała, Mariusz Kwiecień, Jose Cura czy Lorin Maazel.Jest założycielem i wieloletnim dyrektorem instytucji teatralnych: Limen Teatro i CONTEATRO, specjalizujących się w produkcji spektakli operowych, teatralnych oraz mistrzowskich kursów teatralnych. Projekty teatralne, edukacyjne i angażujące grupy wykluczone społecznie, przyniosły mu wiele nagród, m.in. Medal Regionu Puglia. Od roku 2007 współpracuje na stałe z teatrami hiszpańskimi. Pierwszą jego produkcją była opera Cyrano de Bergerac z Placido Domingo w roli tytułowej, zrealizowana w Walencji. Zainaugurował sezon opery w Bilbao Zamkiem Sinobrodego B. Bartóka, wrócił tam z Cosi fan tutte, Ernanim i Eugeniuszem Onieginem, a następnie zrealizował spektakle w Teatro Real w Madrycie, Teatro la Maestranza w Sevilli i na Międzynarodowym Festiwalu w Santander. Kolejnym spektaklem był Król Roger K. Szymanowskiego, którego premiera odbyła się w Bilbao. Michał Znaniecki współpracuje dziś na stałe z teatrami w Argentynie i Urugwaju, gdzie zrealizował między innymi prapremierę opery Hagith Karola Szymanowskiego w Teatro Colon, najważniejszej scenie Ameryki Łacińskiej. Jest założycielem Festiwalu Opera on The Water – Tigre w Buenos Aires, który miał już dwie edycje.Współpracuje również z Israeli Opera, reżyserując superprodukcje plenerowe na pustyni w Masadzie. Najnowszą z nich jest Traviata, której premiera odbyła się w czerwcu 2014 r. W tym samym roku wyreżyserował m.in. Eugeniusza Oniegina w Neapolu, Bal Maskowy G. Verdiego w Operze Narodowej w Tel Avivie oraz Mefistofele A. Boito w Chorwackim Narodowym Teatrze w Splicie.W Polsce kontynuuje współpracę ze scenami operowymi m.in. Krakowa (Don Giovanni, Eugeniusz Oniegin, Miłość do trzech pomarańczy), Szczecina (The Fairy Queen), Łodzi (Włoszka w Algierze), Warszawy (Łucja z Lammermoor i Lucrezia Borgia) i Wrocławia, gdzie oprócz spektakli repertuarowych (Cosi fan tutte, Hagith, Ester, Napój miłosny, Samson i Dalila, Rigoletto, Otello) wyspecjalizował się w megaprodukcjach plenerowych takich jak: Napój miłosny na Pergoli, Otello na Wyspie Piaskowej czy Turandot i Bal Maskowy na Stadionie Olimpijskim. Był jednym z najmłodszych dyrektorów Opery Narodowej w Warszawie i Teatru Wielkiego w Poznaniu. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował:– Szwagierki M. Tremblaya,– musical Jekyll & Hyde F. Wildhorna i L. Bricusse’a,– musical Producenci M. Brooksa,– musical Our House T. Firtha i Madness,– musical Billy Elliot E. Johna i L. Halla,– musical Bulwar Zachodzącego Słońca W. L. Webbera, D. Blacka i C. Hamptona,– musical Zakonnica w przebraniu A. Menkena. NAJWAŻNIEJSZE NAGRODY:– ZŁOTA MASKA 2008 i tytuł „spektakl roku” dla musicalu Jekyll & Hyde, – ZŁOTA MASKA 2010 za reżyserię musicalu Producenci, – Medal Regionu Puglia 2008 za osiągnięcia artystyczne, – Srebrny Medal Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS”, – Premios Líricos Teatro Campoamor 2011 dla najlepszej produkcji premierowej roku w Hiszpanii – Eugeniusza Oniegina.– 23. Konkurs Narodowych Nagród Teatralnych Chorwacji – główna nagroda za najlepszy spektakl operowy 2014 – Mefistofele– Premio Abbiati 2015 – nagroda specjalna im. Filippo Siebanecka za najciekawszy projekt muzyczny we Włoszech – 200.com-Pagliacci 2015– Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury za wybitne osiągnięcia artystyczne (2018). Foto: Marek Grotowski
Autor tekstów piosenek, scenarzysta i reżyser spektakli muzycznych, aktor i piosenkarz. Autor polskiej wersji językowej wielu piosenek w filmach, m.in.: „Shrek”, „Niedźwiedź w wielkim niebieskim domu”, „Mała Syrenka”. Wokalista i gitarzysta formacji rockowych: Bończyk/Krzywański oraz Nowe Sytuacje. Uczestnik festiwali i zdobywca wielu nagród, z których najważniejsze to: Grand Prix na 21. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu oraz Grand Prix na 16. Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Francuskiej w Lubinie. Od 2010 roku – członek Rady Artystycznej Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Od 2013 roku – dyrektor artystyczny Festiwalu Twórczości Wojciecha Młynarskiego. Współzałożyciel Fundacji Róbmy swoje dla kultury. Od roku 2016 wykładowca Warszawskiej Szkoły Filmowej.Ma na swoim koncie kilka recitali: – Piosenki kilku Francuzów (2000),– Tango Kameleon (2002),– Recital na piano i bass (2009), – Mój Staszewski (2012),– Resume z wątkiem kosmicznym (2013),– Czarno-białe ślady (2014),– Kaczmarski – subiektywnie (2016)– Absolutnie. Bończyk śpiewa Młynarskiego (2018). Nagrał kilka płyt, m.in.: „Następny” (2001), „Tango Kameleon”(2003), „Depresjoniści”(2005), "Raj"(2008), "Ideologia snu", "Dzieci Hioba"(2010), "Mój Staszewski" (2012). Pisze teksty dla różnych wykonawców piosenki, m.in. dla Katarzyny Groniec, Michała Bajora i Mirosława Czyżykiewicza.Od lat spełnia się także w roli scenarzysty i reżysera koncertów oraz twórcy spektakli teatralnych, takich jak m.in.: – Obywatel w Teatrze im. W. Horzycy w Toruniu,– Kot w butach, Walc na trawie, Nie dorosłem w stołecznym Teatrze Syrena,– Singielka, Singielka 2 w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej,– Zorro w Teatrze Muzycznym w Łodzi,– Jacek Kaczmarski. Lekcja historii w warszawskim Teatrze Ateneum,– Młynarski obowiązkowo! w Teatrze 6. piętro w Warszawie,– Walc kameralny, czyli Pan Wasowski mniej znany w Teatrze Muzycznym w Toruniu.Jest twórcą cenionych spektakli poetyckich, m.in.: Wersety panteisty,O aniołach innym razem, 1944 – Miasto – 2012, Total Niemen, czyli o czym trąbo dzwonisz.W Teatrze Rozrywki zagrał Cliffa w musicalu Cabaret oraz Brada w premierowej obsadzie musicalu The Rocky Horror Show.Na chorzowskiej scenie wyreżyserował:– Terapię Jonasza (i również zagrał w niej główną rolę), – Kota w butach – obydwa spektakle wg własnego scenariusza,– musical Młody Frankenstein M. Brooksa i T. Meehana (napisał też polskie teksty piosenek), – Jak odnieść sukces w biznesie, zanadto się nie wysilając (w którym wziął również udział jako Głos Z Książki),– musical familijny Zorro,– musical Cabaret J. Masteroffa, J. Kandera i F. Ebba.Jest pomysłodawcą, reżyserem oraz wykonawcą (śpiew, gitara) w koncercie Poeci, których nam zabrakło.
W marcu 2017 r. podczas Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu Kapituła Nagrody im. Aleksandra Bardiniego przyznała Jackowi Bończykowi DYPLOM MISTRZOWSKI.Od września 2018 r. do czerwca 2019 r. Dyrektor artystyczny Teatru Rozrywki.Foto: Tomasz Zakrzewski
Reżyser teatralny. Studiował na Wydziale Wiedzy o Teatrze w warszawskiej Akademii Teatralnej, a w 1999 roku ukończył Wydział Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Jeszcze w czasie studiów był asystentem Mai Komorowskiej przy Letnikach M. Gorkiego (w których zresztą zagrał Dwukropka Siemiona Siemionowicza), Rudolfa Zioły przy Burzy W. Szekspira (Narodowy Stary Teatr w Krakowie, 1997) i Andrzeja Wajdy, z którym pracował przy realizacji Klątwy S. Wyspiańskiego (Narodowy Stary Teatr w Krakowie, 1997).W latach 1989-1992 wędrował po Polsce z prywatnym Teatrem im. Kici Koci Zbigniewa Micha i Wojciecha Królikiewicza. W 1998 roku Łukasz Kos wraz z Markiem Wroną wyreżyserował na deskach Teatru Ludowego w Nowej Hucie Dziady cz. III. Celę Konrada A. Mickiewicza. Kolejnym przedsięwzięciem był Zazum w stołecznym Teatrze Dramatycznym (2000). Było to liryczne przedstawienie z tekstami Dariusza Rzontkowskiego, nawiązujące stylistyką do niezapomnianego Kabaretu Starszych Panów. W latach 2001-2003 reżyser związany był z Teatrem Nowym w Łodzi, w którym wyreżyserował: Beztlenowce I. Villqista, współczesną operę kameralną pt. Mężczyzna, który pomylił żonę z kapeluszem M. Nymana, Kurkę wodną S. I. Witkiewicza oraz program rozrywkowy Go-Go, czyli neurotyczna osobowość naszych czasów z tekstami i muzyką Jakuba Przebindowskiego, który cztery lata później wystawił ponownie, tym razem w krakowskim Teatrze Scena STU.Następne realizacje Łukasza Kosa to:– Od dziś będziemy dobrzy P. Sali (Teatr Polski we Wrocławiu),– Sny I. Wyrypajewa (Teatr Rozmaitości w Warszawie)– Koronacja M. Modzelewskiego (Teatr Narodowy w Warszawie),– Paw królowej D. Masłowskiej (Teatr Studyjny PWSFTiT w Łodzi),– Starość jest piękna E. Vilar (Teatr Polonia),– Zapiski tego, który zniknął L. Janačka (Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie),– Sonety Szekspira P. Mykietyna (Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie),– Klątwa S. Wyspiańskiego (Teatr im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze),– Król Duch J. Słowackiego (Teatr Nowy im. K. Dejmka w Łodzi),– Sceny z życia małżeńskiego I. Bergmana (Och-Teatr w Warszawie),– Król dramatu M. Modzelewskiego (Teatr IMKA w Warszawie),– Bobiczek H. Levina (Teatr Zagłębia w Sosnowcu). Łukasz Kos jest również autorem inscenizacji dla dzieci. W warszawskim Teatrze Lalka przygotował spektakle pt. Sklep z zabawkami A. Popescu oraz Janosik. Naprawdę prawdziwa historia M. Walczaka. Na deskach Teatru Polskiego im. H. Konieczki w Bydgoszczy przedstawił współcześnie potraktowanego Kajtusia Czarodzieja J. Korczaka. Bankructwo małego Dżeka R. Bolesty wyreżyserował w stołecznym Teatrze Lalka. Łukasz Kos jest również współautorem (z Jackiem Papisem) filmu dokumentalnego „Zdzisław Maklakiewicz” (1996), traktującym o karierze jednego z najbardziej nietuzinkowych polskich aktorów filmowych. W roku 2004 reżyser zrealizował „Opowieści o zwyczajnym szaleństwie” P. Zelenki dla Teatru Telewizji. W Teatrze Rozrywki wyreżyserował Przebudzenie wiosny S. Saterai D. Sheika. NAGRODY:– ZŁOTA MASKA 2001– nagroda łódzkich recenzentów dla najlepszego reżysera sezonu za reżyserię „Beztlenowców” I. Villqista w Teatrze Nowym w Łodzi,– Nagroda publiczności dla spektaklu Beztlenowce na 5. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE w Katowicach 2002,– Nagroda za reżyserię spektaklu Od dziś będziemy dobrzy na 3. Festiwalu Dramaturgii Współczesnej RZECZOWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA w Zabrzu oraz Nagroda za reżyserię spektaklu Kurka wodna S. I. Witkiewicza na 28. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (2003),– Nagroda za „wrażliwą i skuteczną pracę nad tekstem i aktorem” w przedstawieniu Koronacja M. Modzelewskiego na 4. Festiwalu Dramaturgii Współczesnej RZECZOWISTOŚĆ PRZEDSTAWIONA w Zabrzu 2004,– Nagroda za inscenizację i reżyserię przedstawienia Sklep z zabawkami na 12. Międzynarodowych Spotkaniach Teatrów Lalek w Toruniu 2005,– ATEST – Świadectwo Wysokiej Jakości i Poziomu Artystycznego za rok 2005, za przedstawienie Sklep z zabawkami (2006),– honorowe wyróżnienie dla przedstawienia Janosik. Naprawdę prawdziwa historia na 25. Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek w Opolu 2011. Foto: Tomasz Zakrzewski
Absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz reżyserii dramatu w Państwowym Instytucie Teatru Muzyki i Kinematografii w Sankt Petersburgu (obecnie Akademia Sztuki Teatralnej). Pierwsze spektakle zrealizował w teatrach Petersburga – Kolonię karną F. Kafki, Uczciwe życie wg B. Brechta (spektakl prezentowany na Festiwalu „Pod dachami St. Petersburga”, 1992), Śmiertelne gry wg F. Dürrenmatta oraz Ja, Feuerbach T. Dorsta. W Polsce zadebiutował jako reżyser we Wrocławskim Teatrze Współczesnym im. E. Wiercińskiego realizacją Szczęśliwych dni S. Becketta. Tam też wyreżyserował monodram Kontrabasista P. Süskinda w wykonaniu Cezarego Żaka. W Teatrze im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze, zrealizował m. in. sztuki: Glątwa nowa czyli w sidłach nudy S. I. Witkiewicza, Stara kobieta wysiaduje T. Różewicza, Łagodna F. Dostojewskiego, Antygona Sofoklesa oraz Gwałtu, co się dzieje A. Fredry.Na scenie Teatru im. W. Horzycy w Toruniu wyreżyserował Czarną komedię P. Shaffera, Gwałtu co się dzieje A. Fredry, Ryszarda III W. Szekspira, Wujaszka Wanię i Wiśniowy sad A. Czechowa, Damy i huzary A. Fredry, Lekcję E. Ionesco, Moralność pani Dulskiej G. Zapolskiej, Marat/Sade P. Weissa, Zbrodnię i karę F. Dostojewskiego oraz spektakl 3 x Czechow.Współpracował również z Teatrem im. J. Kochanowskiego w Opolu (Wilki i owce A. Ostrowskiego, 3 siostry A. Czechowa), Teatrem Miejskim im. W. Gombrowicza w Gdyni (Bracia K. oraz Gracz F. Dostojewskiego), Teatrem Współczesnym w Szczecinie (Świętoszek oraz Don Juan Moliera, Gry śmiertelne F. Dürrenmatta, Mąż i żona A. Fredry), Teatrem Ludowym w Krakowie-Nowej Hucie (przekład Walentynek I. Wyrypajewa), Teatrem Współczesnym w Warszawie (przekład Transferu M. Kuroczkina) i in. W roku 2007 Andrzej Bubień przyjął w Teatrze Satyry w Sankt Petersburgu (obecnie Teatr na Wasijewskiej) posadę głównego reżysera teatru. Stworzył tam unikatowy zespół aktorski, realizując konsekwentną politykę repertuarową, opierającą się na współczesnej, rosyjskiej i zagranicznej dramaturgii. To w tym właśnie czasie Teatr na Wasjewskiej zaczął pojawiać się na prestiżowych festiwalach teatralnych Europy. Szarańcza Biljany Srbljanović, Rosyjskie konfitury (trzy nominacje do Złotej Maski) oraz Daniel Stein – tłumacz (Nagroda „Złota Rampa” za najlepszy spektakl roku i nagroda premiera rządu Federacji Rosyjskiej za najważniejsze wydarzenie kulturalne roku w kategorii „teatr”) Ludmiły Ulickiej zdobyły najbardziej prestiżowe nagrody, przyznawane przez dziennikarzy i krytyków teatralnych w Rosji. Reżyser współpracuje również z węgierskimi scenami. W roku 2009 wystawił w Teatrze Csokonai w Debreczynie spektakl Obłom-Off wg sztuki Michała Ugarowa, uhonorowany nagrodą festiwalową oraz nagrodą publiczności za najlepszy spektakl roku. W roku 2011 wyreżyserował na tej samej scenie sztukę A. Ostrowskiego Koń ma cztery nogi a też się potknie. Najnowsze realizacje reżysera to m.in.:– Judaszek M. Sałtykowa-Szczedrina (Teatr Ateneum w Warszawie),– Udając ofiarę braci Presniakow (Teatr Ludowy w Krakowie-Nowej Hucie),– Pieszo S. Mrożka w Wielkim Teatrze Dramatycznym im. Grigorija Towstonogowa w Sankt Petersburgu (prapremiera rosyjska!),– Sierpień. Oklahoma. Hrabstwo Osage T. Lettsa (Akademicki Teatr w Omsku, cztery nominacje do Złotej Maski),– Wodewile wg A. Czechowa („Rok Rosji w Hiszpanii”, Toledo)– Curikow M. Kuroczkina (Teatr Polski w Szczecinie),– Rycerskość wieśniacza P. Mascagniego i Pajace R. Leoncavalliego w Operze Nova w Bydgoszczy,– Operetka W. Gombrowicza (Teatr Narodowy w Budapeszcie). Imponującą listę inscenizacji uzupełnić należy o klasyczne wystawienia oper.Przedstawienia Andrzeja Bubienia były prezentowane na festiwalach i przeglądach teatralnych w Tallinie, Rydze, Wilnie, Lizbonie, Helsinkach, Hamburgu, Moskwie, Nowosybirsku, Lublinie i Toruniu. Andrzej Bubień jest również wykładowcą Sankt-Petersburskiej Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej, na Wydziałach: Aktorskim i Reżyserii Dramatu.
W Teatrze Rozrywki Andrzej Bubień wyreżyserował monodram muzyczny Elżbiety Okupskiej Uczciwe życie, dramat Ubu król czyli Polacy A. Jarry’ego, musical Sweeney Todd S. Sondheima oraz Niedzielę w parku z Georgem S. Sondheima i J. Lapine'a.WAŻNIEJSZE NAGRODY:
2014 – Grand Prix na 11. Międzynarodowym Festiwalu Gombrowiczowskim w Radomiu za Operetkę.
